Παραμονές Χριστουγέννων στα Γιάννενα!

Εδώ υπάρχει ακόμη ζωή! Οι άνθρωποι κυκλοφορούν στο δρόμο με το κεφάλι ψηλά! Οι δρόμοι όχι μόνο δεν έχουν ερημώσει, αλλά έχουν ακόμη ανθρώπους που τους περπατούν χαμογελαστοί και αισιόδοξοι! Αυτό που συμβαίνει το μεσημέρι παραμονή Χριστουγέννων στα Γιάννενα είναι πολυ ξεχωριστό, όλη πόλη γιορτάζει με μια απίστευτη ενέργεια,όλη η πόλη γλεντά αταμάτητα από το μεσημέρι μέχρι το άλλο πρωί!   Τι και αν για τις περισσότερες περιοχές της Ελλάδας τα κλαρίνα και η δημοτική μουσική είναι συνυφασμένα με το Πάσχα; Στα Γιάννενα τα τελευταία χρόνια ακούμε και χορεύουμε δημοτική μουσική τις παραμονές Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς από το μεσημέρι μέχρι τα ξημερώματα- και όποιος αντέξει!
Σ? αυτό το πλαίσιο χορτοφάγοι και ακόλουθοι θρησκευτικών παραδόσεων που επιτάσσουν νηστεία τέτοιες μέρες, υποφέρουν σφόδρα εισπνέοντας την τσίκνα από τα σουβλάκια- λουκάνικα- κοντοσούβλια κ.α. και, άλλοι μυγιάγγιχτοι ενοχλούνται από τα τραγούδια και τους χορούς σε κάθε γωνιά της πόλης!
Και όταν λέμε κάθε γωνιά, εννοούμε κάθε γωνιά της πόλης. Από το κέντρο των Ιωαννίνων όπου ορχήστρες παραδοσιακής ελληνικής και βαλκανικής μουσικής ερμηνεύουν με πάθος και απαράμιλλη δεξιοτεχνία ξεσηκωτικούς σκοπούς, έως και κάθε ταβερνάκι ή καφενείο στην ευρύτερη περιοχή του λεκανοπεδίου. Πώς άρχισε αυτό το νέο έθιμο; Κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά.
φαίνεται πως άρχισε από τα γύρω από την πόλη χωριά: Τις παραμονές Χριστουγέννων και

Πρωτοχρονιάς οι νοικοκυρές φρόντιζαν εντατικά τις τελευταίες λεπτομέρειες για τα νόστιμα καλούδια που θα πρόσφεραν στο γιορτινό τραπέζι και καθώς δεν ήθελαν τους άντρες στα πόδια τους, τους έστελναν στα καφενεία, να ξαποστάσουν λίγο από τις σκοτούρες. Εκεί, το πρωϊ περνούσαν παιδάκια που έλεγαν τα κάλαντα. Με το πέρασμα τις ώρας, τα παιδάκια αντικαθίστονταν με μεγαλύτερα παιδιά, τα κάλαντα με δημοτικά τραγούδια, οι καφέδες με τσίπουρα και τέλος εμφανίζονταν επαγγελματίες οργανοπαίχτες που ξεσήκωναν τους πάντες με τις μουσικές τους. Η δημοτική μουσική, το τραγούδι, το ποτό και τα κοψίδια έπειτα είχαν την τιμητική τους.
Αυτό το «μυρίστηκαν» ( γιατί η τσίκνα, τα γέλια και οι μουσικές έφταναν μέσα στην πόλη) οι πανέξυπνοι επιχειρηματίες του κέντρου, που άρπαξαν την ευκαιρία. Πρώτα ? πρώτα όμως έβαλαν στο παιχνίδι και τις γυναίκες. Αυτό ήταν και το μυστικό της επιτυχίας! Προτού ακόμη κλείσει η αγορά, όπου όλες οι μοντέρνες γυναίκες πλέον ήταν τις παραμονές, από τις δώδεκα περίπου το μεσημέρι, άρχισαν να βάζουν ψησταριές με σουβλάκια και λουκάνικα έξω από τα πιο in μπαράκια και καφετέρειες της πόλης. Παραμερίζοντας ελιτίστικες συμπεριφορές και σνομπισμούς άλλων εποχών κάλεσαν παραδοσιακές ορχήστρες μέσα στα μαγαζιά τους και- αυτό ήταν! Ένα νέο έθιμο γεννήθηκε!
Η γέννηση του Χριστού υπήρξε το έναυσμα της γέννησης μιας πρωτοποριακής και συνάμα διονυσιακής ρεβεγιόν ματινέ ( πρωινής) που διαρκεί ως το αργά το βράδυ- μπορεί ακόμη και ως το ξημέρωμα. Τι να πουν οι ξενέρωτοι ευρωπαίοι και πρωτευουσιάνοι μετά από αυτό; Και όμως. Το λάτρεψαν όλοι! Νεόπλουτοι με πανάκριβα πούρα, στριμώχνονται ευχαρίστως με φτωχούς φοιτητές, κυρίες με φρέσκο κομμωτηριακό μαλλί και νύχια που δεν έχουν προλάβει καλά- καλά να στεγνώσουν πετιούνται έξω από τα κέντρα ομορφιάς για να προλάβουν να μπουν στα μαγαζιά, να πιάσουν τραπέζι, να ακούσουν κλαρίνα πίνοντας τσίπουρο και. ίσως, τα μεσάνυχτα σαμπάνια! Νέοι συγχρωτίζονται με ηλικιωμένους, πλούσιοι με φτωχούς, κουλτουριάρηδες με απλοϊκούς ανθρώπους, όλες οι κοινωνικές τάξεις ενώνονται σε ένα ατελείωτο μοντέρνο πανηγύρι.Έθιμο πρωτόγονο, αρχετυπικό, βακχικό από τη μια μεριά, μοντέρνο, στυλάτο και φρέσκο από την άλλη- ένας παράξενος συνδυασμός για τον εορτασμό του χειμερινού ηλιοστασίου. Τα παραδοσιακά χοιροσφάγια και οι τσιγαρίδες δίνουν τη θέση τους στα χοιρινά σουβλάκια, τα κάλαντα Χριστουγέννων σε Balkan ρυθμούς, το παραδοσιακό κλαρίνο σε χάλκινα και κρουστά όργανα που ξεσηκώνουν το κοινό. Όλα αυτά στο πέρασμα μιας ατελείωτης μέρας που ξεκινά από το πρωΪ της παραμονής των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς έως το επόμενο πρωινό ανήμερα των γιορτών.

  Χωρίς υπερβολή, τουλάχιστον το 80 % της πόλης των Ιωαννίνων εκείνες τις ημέρες βρίσκεται έξω. Καιρού επιτρέποντος ( γιατί υπήρξαν χρονιές που έβρεχε καταρρακτωδώς και το γλέντι περιοριζόταν μέσα στα μαγαζιά) μικροί, μεγάλοι και ακόμη μεγαλύτεροι περπατούν στους δρόμους, μπαίνουν στα μαγαζιά και γλεντούν μέχρι τελικής πτώσεως. Τουρίστες που έτυχε να το ζήσουν αδυνατούν να πιστέψουν πως η περιοχή περνα οικονομική κρίση, πως η Ήπειρος είναι η φτωχότερη περιφέρεια και πως έχουμε τα μεγαλύτερα ποσοστά ανεργίας στην Ευρώπη. Είναι απλώς αδύνατον να το συλλάβει ο νους τους βλέποντας τη λαοθάλασσα να διασκεδάζει με τα συγκροτήματα streetart στις στοές της Ανεξαρτησίας, στους πεζόδρομους του κέντρου, στα δρομάκια γύρω από το κάστρο, στην παλιά πόλη, στις κεντρικές λεωφόρους και στα μαγαζιά γύρω από την λίμνη. Γνωρίζετε το ρητό: « Η φτώχεια θέλει καλοπέραση;» Ακριβώς αυτό ασπάζονται όλοι στην πόλη αυτές τις μέρες. Αν έρθει κανείς από αλλού νομίζει πως προσγειώθηκε σ? έναν άλλο πλανήτη, σε μια άλλη χώρα ή σε μια άλλη εποχή ( εκτός κρίσης).Το καλύτερο είναι πως κυριαρχεί παντού, σε όλους τους δρόμους, η αίσθηση της γιορτής που έρχεται, η προσμονή κάνει το έθιμο των τελευταίων δέκα ?το πολύ- ετών να διαρκεί στο χρόνο. Επιπλέον, οι ντόπιοι νιώθουν τη χαρά του διαφορετικού σαν να είναι ξένοι, ενώ οι τουρίστες νιώθουν σαν ντόπιοι, αφού διασκεδάζουν μαζί τους, συμμετέχουν στο γλέντι, στο τραγούδι, στο χορό ισότιμα και, τέλος, γίνονται όλοι μια μεγάλη εύθυμη παρέα σαν στους πίνακες του Ν. Λύτρα!     Ποιες, όμως, είναι οι παγίδες που μπορεί να τις πατήσει κανείς;

 Πρώτον: Τακτοποιήστε όλες τις υποχρεώσεις σας πριν βγείτε από το σπίτι την παραμονή το μεσημέρι: Φροντίστε με ποιους θα μείνουν παιδιά, ηλικιωμένοι, γατάκια, σκυλάκια κ.λ.π , ώστε να μην έχετε περιορισμούς στην ώρα ή στην κατάσταση που πρέπει να γυρίσετε.
Δεύτερον: Ξεχάστε το αυτοκίνητό σας,- έτσι κι αλλιώς, μπορεί, πράγματι, να ξεχάσετε που το παρκάρατε! Δεν χρειάζεστε αυτοκίνητο: αυτό είναι το υπέροχο. Μπορείτε να περπατάτε σε αυτό το γιορτινό κλίμα, να νιώθετε τον παλμό από τις μουσικές, να οσφραίνεστε την τσίκνα, να νιώθετε το κάλεσμα των μαγαζιών, την δεκτικότητα των ανθρώπων. Μπορείτε να απολαμβάνετε διαφορετικές μουσικές, να πίνετε διαφορετικά ποτά, να γεύεστε άλλες γεύσεις. Όταν θελήσετε επιστρέψτε με ταξί. Τρίτον: ΜΗΝ ΓΥΡΙΣΕΤΕ στο σπίτι ή το ξενοδοχείο σας για να ετοιμαστείτε για τη νύχτα του ρεβεγιόν. Θα ξενερώσετε, θα χαλάσετε την υπέροχή σας παρέα και διάθεση, θα νιώθετε μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας και τέλος θα το μετανιώσετε πικρά που επιστρέψατε να βάλετε τα «καλά» σας για να ξαναβγείτε έξω. Μείνετε συντονισμένοι εκεί που είστε και περνάτε καλά. Τραβήξτε το όσο περισσότερο μπορείτε: θα εκπλαγείτε για το πόσο τελικά μπορείτε. Μείνετε στο μαγαζί που περνάτε καλά, με την παρέα που ομοψυχείτε, με την μουσική και το ποτό που διασκεδάζετε. Μην φεύγετε για κάτι καλύτερο, αν περνάτε καλά. Όσο σας πάει. Ποιος το λέει δηλαδή ότι τα πάρτυ ρεβεγιόν πρέπει να αρχίζουν στις 10 το βράδυ; Εμείς στα Γιάννενα τα αρχίζουμε από το μεσημέρι μέχρι όσο πάει- ακόμη και ως το ξημέρωμα!
Τέταρτον: Μην ξεχνάτε να αφήσετε φιλοδώρημα στους εργαζόμενους που αυτές τις μέρες υπερβαίνουν τα όριάτους και ξεπερνούν τους εαυτούς τους για να μπορούμε όλοι να διασκεδάζουμε. Γιατί, όλοι οι άνθρωποι που εργάζονται αυτές τις μέρες στα μαγαζιά ξεπερνούν τις 24 ώρες συνεχούς εργασίας και μάλιστα με το χαμόγελο. Δεν θα αναφερθούμε εδώ στο ποια μαγαζιά είναι τα πιο in ή που θα ακούσετε τις καλύτερες μουσικές ή που θα γευτείτε τους καλύτερους μεζέδες. Θα πρέπει να το αναζητήσετε μόνοι σας, για να νιώσετε και τη χαρά της ανακάλυψης. Δεν είναι δύσκολο. Μια βόλτα έξω από τα μαγαζιά, μια παρέα φίλων που είχατε καιρό να δείτε, μια μουσική που είναι για σας αγαπημένη είναι λόγοι που θα σας οδηγήσουν στο να επιλέξετε το καλύτερο. Είναι προσωπική επιλογή και επειδή υπάρχουν πολλές επιλογές είναι αδύνατον να μη βγει καλή.  

Η γιαννιώτικη βερσιόν της ρεβεγιόν είναι πιο αυθεντική, λιγότερο εξελιγμένη, ίσως, αλλά, σίγουρα και πιο διασκεδαστική από όλες τις ρεβεγιόν που έχει ζήσει κανείς. Το μεγάλο της ατού είναι πως δεν έχει διαφημιστεί τόσο ώστε να καταντήσει κάτι ψεύτικο, μια «αρπαχτή». Οι επιχειρηματίες οφείλουν να διαφυλάξουν το χαρακτήρα αυτού του νέου εθίμου. Να κρατήσουν τον κόσμο μέσα και έξω από τα μαγαζιά τους, να προσφέρουν καλό φαγητό, ποτό και αυθεντική μουσική που να μιλά στην ψυχή των πελατών. Γιατί αυτό θέλουμε πλέον: το γνήσιο που μιλά στην ψυχή μας. Όταν όλα έχουν εμπορευματοποιηθεί ακόμη και οι ανθρώπινες σχέσεις και τα συναισθήματα έχουν την τιμή τους τι μας μένει; Οι λίγες, εξαίσιες στιγμές που θα νιώσουμε την ευτυχία στην αγκαλιά των αγαπημένων μας, που θα σιγοτραγουδήσουμε μαζί τους και θα βιώσουμε αισθήματα αλληλεγγύης και αγάπης.